U OVOM ČLANKU:

Šta je slepo crevo?

Gde se nalazi slepo crevo?

Upala slepog creva - uzroci 

Upala slepog creva - simptomi: kako i gde boli slepo crevo?

Dijagnoza upale slepog creva

Operacija slepog creva kod dece

Oporavak dece nakon operacije slepog creva

Upala (napad i bol) slepog creva kod dece: Simptomi i lečenje

Upala slepog creva prepoznaje se po snažnim bolovima u predelu donjeg stomaka i zahteva hitnu lekarsku pomoć. Ovo stanje treba razlikovati od "običnih" bolova u stomaku koji su redovan pratilac dečijeg odrastanja.

Deca se često žale da ih boli stomak i to nije ništa neobično. Razlozi za to mogu biti različiti; proliv, zatvor, “lenja” creva, stomačni virus, pa sve do privlačenja roditeljske pažnje.
 

Da biste proverili da li je u pitanju upala slepog creva, obratite pažnju na jačinu bola. Ako se dete žali da ga boli stomak, ali normalno jede, igra se i obavlja uobičajene aktivnosti, verovatno nema razloga za brigu.

U nastavku teksta saznajte kako da prepoznate intenzitet bola i simptome upale slepog creva kod dece, kako da locirate slepo crevo, koji su uzroci upale i način lečenja.

Šta je i gde se nalazi slepo crevo?

Slepo crevo nalazi se u donjem desnom uglu stomaka, oko 10-15 cm od pupka, a veličine je oko 8 cm x 7 mm. Ono zapravo i nije crevo, nego izraslina u vidu creva (crvuljak) koja je pričvršćena za debelo crevo.
 

Tačna svrha ovog tkiva nije sasvim poznata, ali se veruje da doprinosi oporavku kod dijareje, upala i infekcija tankog i debelog creva, time što pomaže u obnavljanju dobrih bakterija. 

Iako ovo deluje kao važna funkcija, telo može dobro da funkcioniše i bez slepog creva. 

Upala slepog creva - uzroci 

Upala slepog creva (apendicitis) najčešće pogađa decu i tinejdžere između 5 i 20 godina, a retko se događa kod mlađe dece.

Ovo stanje nije zarazno, niti genetski uslovljeno, iako se može desiti da je više članova porodice imalo ovakvih problema.
 

Do upale slepog creva dolazi kada se slepo crevo blokira što dovodi do neravnoteže bakterijske flore i infekcija. Uzroci začepljenja mogu biti:

• tvrda stolica koja je blokirala slepo crevo
• otečeni limfni čvorovi u crevima
• paraziti i druge infekcije

Važno je prepoznati znakove upale i u slučaju sumnje potražiti medicinsku pomoć. Lekove protiv bolova ne treba davati, jer mogu zamaskirati simptome i otežati uspostavljanje tačne dijagnoze.

Upala slepog creva - simptomi: kako i gde boli slepo crevo?

Oštar (probadajući) bol je prvi simptom upale slepog creva. Ako se dete žali da ga jako boli stomak, ne želi da se igra i odbija hranu treba obratiti pažnju gde se bol javlja i kako se dete ponaša. Moguće je da je došlo do upale slepog creva ukoliko:

• bol počinje u blizini pupka i širi se u donji deo stomaka
   
• bol postaje jači kada se stomak pritisne, a zatim naglo otpusti
   
• dete leži na desnom boku sa savijenim nogama uz stomak
   
• dete hoda savijeno napred, pridržavajući desnom rukom stomak i hramajući desnom nogom

Ostali simptomi, uz oštar bol u stomaku, mogu biti:

• groznica
• mučnina i ponekad povraćanje
• nadut stomak
• sluzav proliv
• gubitak apetita

Moguća je i situacija da se bolovi smanje ili sasvim prestanu, pa se posle izvesnog vremena ponovo jave. Treba imati u vidu da je upala slepog creva koja spontano prolazi prilična retkost, iako nije nemoguća.
 

Ukoliko prepoznate ove simptome kod svog deteta, odvedite ga što pre kod lekara. Ne treba čekati, jer ukoliko dođe do pucanja slepog creva, komplikacije mogu biti ozbiljne.

Dijagnoza upale slepog creva

Lekar će pregledati dete i pritiskom ruke na stomak locirati mesto bola. Ukoliko ne može sa sigurnošću utvrditi da je u pitanju upala slepog creva, dete može biti zadržano u bolnici radi posmatranja, praćenja stanja, dodatnih pregleda i testova.

Po pravilu, prvo se rade laboratorijske analize krvi i urina da bi se uočili eventualni znakovi infekcije, a zatim se radi ultrazvuk abdomena. Ukoliko i to nije dovoljno za uspostavljanje tačne dijagnoze može se obaviti i rendgenski snimak stomaka.
 

Kada se utvrdi upala, slepo crevo se uglavnom odstranjuje operacijom koja se naziva apendektomija. 

Operacija slepog creva kod dece

Apendektomija, odnosno odstranjivanje slepog creva, najčešće se radi laparoskopski postupkom, koji je mnogo komforniji za dete. Ova intervencija uključuje tri mala reza. Kroz jedan rez se uvodi gas koji podiže trbušni zid, kroz drugi rez se uvodi laparoskop a kroz treći rez se odstranjuje i vadi slepo crevo.
 

Rizici kod ove intervencije su minimalni, a oporavak brži. Samo u retkim slučajevima, zbog položaja slepog creva, potrebno je izvršiti otvorenu operaciju kroz veći rez. U ovom slučaju postoperativni tok je duži.
 

Operacija slepog creva se radi u opštoj anesteziji. Nakon intervencije, detetu se daju antibiotici radi sprečavanja infekcija, a po potrebi lekovi protiv bolova, kao i lekovi za sprečavanja mučnine i povraćanja.
 

Takođe, deci se neposredno nakon operacije daje infuzija sve dok ponovo ne počnu da jedu i piju, obično 4-6. sati nakon intervencije. Za ovu operaciju možemo reći da je rutinska, deca obično već sutradan idu kući na dalji oporavak, a retko ostaju u bolnici duže od pet dana.

Oporavak dece nakon operacije slepog creva

Kada se dete otpusti iz bolnice, veoma je važno da mu redovno dajete terapiju i pridržavate se svih saveta lekara. Dete treba barem nedelju dana da odsustvuje iz škole i suzdržava se od svih aktivnosti, uključujući bavljenje sportom minimum dve nedelje.
 

Ovo su neki orijentacioni okviri i pre nego što vaše dete krene u školi ili na trening obavezno se posavetujte sa izabranim lekarom u vezi toga. Kod dece kod koje je došlo do pucanja slepog creva, oporavak može potrajati duže.
 

Što se tiče higijensko-dijetalnog režima, ukoliko lekar nije drugačije odredio, dete treba da jede, pije i održava higijenu kao i obično. Ukoliko ima bolove možete mu davati paracetamol ili brufen u dozama koje je prepisao lekar.
 

Kontrolni pregled kod hirurga je obavezan jer postoje mali rizici od razvoja infekcija. Hirurg će izvršiti pregled abdomena, ožiljaka i po potrebi uraditi dodatne analize. Uglavnom nije potrebno ići na vađenje šavova, pošto se danas većinom koriste konci koji se sami rastvaraju.
 

Dakle, bitno je da nakon operacije pratite zdravstveno stanje svog deteta i potražite hitnu medicinsku pomoć ukoliko uočite da:

• dete ima temperaturu iznad 38° C
• rana izgleda crevno ili upaljeno
• rana je bolna sa gnojnim iscedkom
• bol ne prestaje i nakon korišćenja paracetamola ili brufena

Najčešće se ova stanja brzo saniraju antibioticima i uglavnom nema potrebe da se dete dodatno zadržava u bolnici.

Treba imati u vidu da je upala slepog creva stanje koje se ne može sprečiti, ali uz pravovremenu i odgovarajuću medicinsku pomoć dete se brzo opravlja od intervencije i ona ne ostavlja nikakve posledice.

Izvori:
https://kidshealth.org/en/parents/appendicitis.html
https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=could-that-stomachache-in-your-child-be-appendicitis--1-2167
https://www.rch.org.au/kidsinfo/fact_sheets/Appendicitis/
https://www.everydayhealth.com/appendicitis/guide/children/